تغییر نسل‌ها
فمنیسم در روسیه امروز پدیده‌ای پیچیده، چندلایه و در حال تحول است. برخلاف بسیاری از کشورهای غربی، جنبش فمنیستی روسیه همواره تحت تأثیر تاریخ سیاسی خاص، ساختارهای اجتماعی و فرهنگی منحصربه‌فرد و نگاه خاص جامعه نسبت به نقش زنان قرار داشته است. در این مقاله، به بررسی وضعیت زنان در روسیه، تاریخچه فمنیسم در این کشور، و دیدگاه نسل‌های مختلف نسبت به این موضوع خواهیم پرداخت.
تاریخچه‌ای کوتاه از فمنیسم در روسیه
در دوران امپراتوری روسیه، زنان در موقعیتی به‌شدت محدود از نظر حقوق اجتماعی، مالکیت و تحصیل قرار داشتند. با انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ و تأسیس اتحاد جماهیر شوروی، موجی از اصلاحات به نفع زنان شکل گرفت؛ از جمله حق رأی، حق اشتغال و دسترسی به تحصیلات عالی. اما فمنیسم در شوروی بیشتر جنبه دولتی داشت و تحت شعارهای برابری سوسیالیستی، زنان را وارد نیروی کار کرد بدون آن‌که مسئولیت‌های خانوادگی از دوش آنان برداشته شود.
فمنیسم در روسیه پسا شوروی
پس از فروپاشی شوروی، جامعه روسیه با تغییرات فرهنگی، سیاسی و اقتصادی زیادی روبه‌رو شد. در این دوره، فمنیسم سنتی شوروی جای خود را به جنبش‌های زنانه مستقل داد که بیشتر از قبل بر حقوق فردی، برابری جنسیتی و مبارزه با خشونت خانگی تأکید می‌کردند.
با این حال، جامعه مردسالار روسیه و فرهنگ غالب، هنوز هم با جنبش‌های فمنیستی مخالفت‌هایی دارد. بسیاری از زنان روسی نیز خود را “فمینیست” نمی‌دانند، حتی اگر از برابری حقوق حمایت کنند. این امر نشان‌دهنده پیچیدگی جنبش فمنیستی در روسیه معاصر است.
نقش نسل‌های مختلف در نگاه به فمنیسم
نسل شوروی‌زاده‌ها (متولدین پیش از ۱۹۸۵)
این گروه معمولاً نسبت به فمنیسم نگاه منفی دارند و آن را مفهومی غربی می‌دانند که با ارزش‌های خانوادگی سنتی در تضاد است. برای آن‌ها، زنان قوی به‌معنای زنانی است که هم مادر خوبی هستند، هم در محل کار وظایف‌شان را به‌خوبی انجام می‌دهند.
نسل میانه (متولدین ۱۹۸۵ تا ۲۰۰۰)
این نسل، شاهد تغییرات اقتصادی و فرهنگی دهه ۱۹۹۰ بوده و نسبت به حقوق زنان آگاهی بیشتری دارد. آن‌ها بیشتر از نسل قبلی درباره نابرابری‌ها صحبت می‌کنند، اما همچنان گاهی از واژه «فمنیسم» دوری می‌کنند تا به افراط‌گرایی متهم نشوند.
نسل جوان (متولدین پس از ۲۰۰۰)
نسل جدید زنان روسی، خصوصاً در شهرهای بزرگ مانند مسکو و سن‌پترزبورگ، از شبکه‌های اجتماعی، رسانه‌های مستقل و فضای دانشگاهی برای آگاهی‌بخشی استفاده می‌کنند. آن‌ها درباره کلیشه‌های جنسیتی در روسیه صحبت می‌کنند، از جنبش‌های جهانی مانند MeToo الهام می‌گیرند و خواهان تغییرات ساختاری در قوانین مربوط به حقوق زنان هستند.
واکنش مردم روسیه نسبت به فمنیسم در روسیه چیه؟
واکنش‌ها به فمنیسم در روسیه طیف گسترده‌ای را شامل می‌شود. در حالی‌که برخی از مردم، به‌ویژه جوانان تحصیل‌کرده و ساکن شهرهای بزرگ، با مفاهیمی مانند برابری جنسیتی و آزادی انتخاب همدل هستند، گروهی دیگر، به‌ویژه در مناطق روستایی یا محافظه‌کارتر، فمنیسم را پدیده‌ای غربی و ناهماهنگ با فرهنگ روسی می‌دانند. رسانه‌های دولتی نیز گاهی با بازنمایی منفی از فمینیست‌ها، به تقویت دیدگاه‌های ضدجنبش کمک می‌کنند.
چند درصد مردم روسیه موافق این جنبش هستند و خودشون رو فمنیست می‌دونند؟
بر اساس برخی نظرسنجی‌های اجتماعی در سال‌های اخیر، تنها حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد از زنان روسیه خود را فمنیست می‌دانند یا از این واژه استفاده می‌کنند. البته این عدد لزوماً بیانگر نبود حمایت از حقوق زنان نیست؛ بسیاری از زنان، حتی اگر به مفاهیم فمنیستی باور داشته باشند، ترجیح می‌دهند از واژه «فمینیسم» استفاده نکنند. مردان به‌طور میانگین حمایت کمتری نشان می‌دهند، و در برخی آمارها تنها ۱۵ تا ۲۰ درصد از مردان روسیه از این جنبش حمایت آشکار دارند.
جنبش‌های زنانه و نقش فضای مجازی
در دهه اخیر، نقش رسانه‌ها و اینترنت در شکل‌گیری جنبش‌های زنانه بسیار پررنگ شده است. کمپین‌هایی مثل «من نمی‌ترسم بگم» در شبکه‌های اجتماعی روسیه، به طرح مسئله خشونت خانگی کمک زیادی کرده‌اند. در حال حاضر، فمنیسم در روسیه به شکل غیرمتمرکز، اما زنده و متنوع، در حال رشد است.
آینده فمنیسم در روسیه
فمنیسم در روسیه امروز، در تقاطع سنت، تاریخ و مدرنیته قرار دارد. نسل جدید زنان روسی، با استفاده از ابزارهای نوین ارتباطی، به‌دنبال شکل دادن به جامعه‌ای برابرتر هستند. درحالی‌که هنوز مسیر طولانی در پیش است، اما تغییر نسل‌ها نویدبخش آینده‌ای متفاوت برای حقوق زنان در روسیه است.
2 پاسخ
مقاله جالبی بود اقای جعفری واقعا لذت بردم و دیدگاه جدیدی نسبت به زن ها پیدا کردم
ممنون از نظر گرم شما🙏🙏🙏🙏