مقدمه
اتحاد جماهیر شوروی، یکی از برجسته‌ترین وقایع تاریخی مهم در قرن بیستم بود که از سال ۱۹۲۲ تا سال ۱۹۹۱ بیشتر بخش‌های آسیا را با اروپای شرقی به هم متصل می‌کرد. این اتحاد به شکل رسمی با نام “اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی” شناخته می‌شد و شامل ۱۵ جمهوری متحد تحت عنوان شوروی بود. در ادامه، به مهم‌ترین رویدادها و تغییرات آن پرداخته می‌شود.
تأسیس
حکومت شوروی در نتیجه انقلاب اکتبر در سال ۱۹۱۷ با سقوط حکومت تزاری در روسیه ، نیکولای دوم از تخت به زیر کشیده شد. بعد از این انقلاب دولتی موقت تحت نظر گئورگی لووف و الکساندر کرنسکی تشکیل شد بعد از آن بولشویک‌ها به رهبری لنین گام‌هایی برای تشکیل دولتی نوپا با اندشیه‌های تازه برداشتند نتیجتا در سال ۱۹۲۲ جمهوری شوروی فدراتیو جماهیر روسیه تشکیل شد.
مرگ لنین و به قدرت رسیدن استالین
با مرگ ولادمیر لنین در سال ۱۹۲۴، ژوف استالین توانست تا با غلبه بر لئون تروتسکی، رهبری حزب کمونیستی را بدست بگیرد و تا سال ۱۹۵۳ بعنوان دبیرکل حزب کمونیست ، به شیوه دیکتاتوری، بر مردم حکومت کند. استالین در سال ۱۹۲۸ برنامه استراتژیک پنج‌ساله‌ای با هدف صنعتی شدن کشور ارائه داد که در آن کشاورزی بصورت اشتراکی بود و ماموران دولتی محصولات دهقانان را جمع‌آوری می‌کردند که این امر سبب نارضایتی کشاورزان و مردم بود و بسیاری از افراد به اردوگاه‌های کار اجباری تبعید و در آنجا جان می‌دادند. طی این اقدامات استالین، کشور دچار کمبود افراد متخصص شد و از این نعمت محروم شد در نتیجه این مشکل، تلاش فروانی برای تربیت افراد فنی شد و به همین دلیل دولت، کودکان را تشویق به ورود به مدارس فنی می‌کرد. با اینکه انجام این اقدامات سبب نشد که شوروی یک کشور صنعتی شود اما این اقدامات سبب شد تا بیشتر مردم باسواد شوند و خدمات پزشکی در سطح کشور رایگان شود. این نتایج رفاه نسبی را در کشور بطور نسبی بالا برد. اما همچنان وجود اختلالات شدید در تولید مواد غذایی باعث قحطی هولودومور در سال‌های ۱۹۳۲ تا ۱۹۳۳ شد و منجر به کشته‌شدن ۱۰ میلیون از شهروندان اوکراینی شد. این قحطی مصنوعی که توسط استالین در اوکراین ایجاد شد، به قحطی بزرگ اوکراین نیز مشهور است.
جنگ جهانی دوم
زمانی که همچنان یکه تازی‌های استالین ادامه داشت و بر رأس حکومت قرار داشت؛ با آغاز جنگ جهانی، شوروی در جبهه مقابل آلمان نازی از سال ۱۹۴۱ تا ۱۹۴۵ بود. ورود شوروی در این جنگ تأثیر زیادی بر نتیجه جنگ و همچنین زندگی خود مردم داشت.
دوران پساجنگ
پس از پایان جنگ جهانی دوم تغییرات فراوانی در اقتصاد و قلمرو کشورها بوجود آمد. این تغییرات در سال های ۱۹۴۵ تا ۱۹۵۰ سبب شد تا شوروی یکی از قطب‌های قدرت در دنیا شود. گذشته از اینها شوروی هم مانند دیگر کشورها مواجه با چالشی به نام جبران خرابی‌ها و خسارات وارده بر کشور بود.
جنگ سرد
بعد از آنکه شوروی به یکی از قدرت‌های جهان تبدیل شد، ضمینه‌های رقابت و تنش میان ایالات متحده آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی ایجاد شد. این اتفاقات تأثیر فراوانی در رشد و پیشرفت شوروی در عرصه‌های مختلف داشت. در این جنگ حوادث مختلفی روی داد؛ از مرگ استالین تا پایان دادن جنگ سرد توسط میخائیل گورباچف که در این‌باره مفصلا در مقاله‌ای جدا توضیح داده‌ایم.
بیشتر بخوانید: جنگ سرد
زمینه‌های سقوط حکومت
در آخرین دوره حکومت شوروی، زمانی که گورباچف در رأس حزب کمونیست بود یعنی از سال‌های ۱۹۸۵ تا ۱۹۹۱ پایه‌های تغییرات و انقلاب در بدنه حکومت رشد و نمو کرده بود. این دوره به تدریج به سمت اصلاحات اقتصادی و سیاسی حرکت کرد. در نهایت، در سال ۱۹۹۱، کشورهایی که مستعمره اتحاد جماهیر شوروی بودند اعلام استقلال کردند. این عمل به نحوی نشانه تمامی دوره شوروی است.
پایان اتحاد جماهیر شوروی
انحلال شوروی به دسامبر ۱۹۹۱ پس از رویدادهای مختلف و اعلام استقلال جمهوری‌های زیر مجموعه شوروی، بر می‌گردد. پس از این وقایع، اتحاد جماهیر شوروی به طور رسمی منحل شد و هر یک از جمهوری‌های سابق شوروی به عنوان کشورهای مستقل به وجود آمدند و تاکنون در حال فعالیت هستند.
