مقدمه
در روسیه، تعداد زیادی دانشگاه و مؤسسه آموزش عالی وجود دارد که به عنوان دانشگاه‌های روسیه معتبر شناخته می‌شوند. اما برخی از دانشگاه‌های برتر و معتبرتری که در رتبه‌بندی‌های بین‌المللی شناخته شده‌اند عبارتند از:
- دانشگاه ملی مسکو لومونسف(Московский государственный университет): این دانشگاه در کشور روسیه با نام اختصاری МГУ شناخته می‌شود، یکی از معتبرترین و برترین دانشگاه‌های روسیه است. این دانشگاه واقع در بالای تپه گنجشکان در مسکو است و رنک هفتاد و پنجمین دانشگاه معتبر دنیا بر اساس سایت QS را به خود اختصاص داده است. این دانشگاه در بسیاری از رشته‌های تحصیلی شهیر است و جزء دانشگاه‌های تاریخی و معتبر جهان محسوب می‌شود. دانشگاه مسکو با چنین عقبه تاریخی در تاریخ ۲۶ آوریل ۱۷۷۵ به همت میخائیل لومونسف برای اولین‌بار در میدان سرخ بنیان‌گذاری شد.
- دانشگاه ملی سنت پترزبورگ(Санкт-Петербургский государственный университет): در سال ۱۹۱۶ این دانشگاه با نام اختصاری СПбГУ در شهر سنت پترزبورگ واقع شد و در روسیه رتبه دوم را از لحاظ اعتبار در کشور را به خودش اختصاص داد و از معتبرترین دانشگاه‌های روسیه محسوب می‌شود. در سایت QS دانشگاه سنت‌پترزبورگ رتبه ۲۷۰ دانشگاه‌های معتبر دنیا را دارد. این دانشگاه در زمینه‌های مختلفی از جمله علوم انسانی، علوم طبیعی و مهندسی فعالیت دارد.
- دانشگاه گوبکین نفت و گاز مسکو(Государственный университет нефти и газа имени И. М. Губкина): این دانشگاه در سال ۱۹۳۰ با تلاش زمین‌شناس روسی ایوان گوبکین تأسیس شده و یکی از برترین دانشگاه‌های روسیه در زمینه‌ی آموزش عالی علوم نفت و گاز است. این دانشگاه به عنوان یکی از مؤسسات معتبر و تخصصی در این حوزه شناخته می‌شود. دانشگاه گوبکین در ابتدا با هدف آموزش به کارکنان شرکت‌های نفت و گاز تأسیس شد، اما امروز در حوضه استعدادیابی و آموزش علوم نفتی و گاز به جوانان روس فعالیت می‌کند.
- دانشگاه پلی‌تکنیک تومْسْک(Томский политехнический университет): پنجمین دانشگاه برتر روسیه با همین نام در شهر تومسک در سال ۱۸۷۸ به دستور الکسار دوم تأسیس شد. این دانشگاه ارائه‌کننده برنامه‌های تحصیلی متنوع در رشته‌های مختلف از جمله مهندسی مکانیک، مهندسی برق، مهندسی کامپیوتر، مهندسی مواد، مهندسی شیمی و سایر رشته‌های مهندسی است. همچنین، این دانشگاه با داشتن امکانات آموزشی و تحقیقاتی مدرن، همکاری با صنایع مختلف و پژوهشگاه‌های برجسته، به دانشجویان فرصتی عالی برای تحصیل در محیطی بین‌المللی و پویا می‌دهد. دانشگاه تومسک برای دانشجویان علاقه‌مند به رشته‌های مهندسی انتخاب بسیار عالی است.
- دانشگاه دولتی مهندسی هسته‌ای(Московский государственный институт физики и техники): دانشگاه ایالاتی مهندسی MEPhI به اختصار در روسی МИФИ شناخته می‌شود و یکی از برترین و معتبرترین دانشگاه‌های روسیه در زمینه آموزش عالی مهندسی هسته‌ای است. این دانشگاه در سال ۱۹۴۲ تأسیس شده و سابقه‌ی بسیار مهمی در پژوهش‌ها و آموزش در زمینه‌ی هسته‌ای و فیزیک دارد. همچنین این دانشگاه جزو ۱۰۰ دانشگاه برتر دنیا در حوزه فیزیک است.
رشته‌های برتر
در دهه‌های اخیر، دانشگاه‌های روسیه به عنوان یکی از مقاصد جذاب برای دانشجویان بین‌المللی در جستجوی تحصیل در خارج از کشورهای خود، شناخته شده‌اند. دلایل مختلفی برای جذابیت این دانشگاه‌ها وجود دارد، از جمله تاریخچه برجسته آموزش عالی در روسیه، طرفداری از تحقیقات علمی و فناوری، هزینه‌های تحصیل مناسب، و فراهم بودن برنامه‌های مختلف در سطوح مختلف تحصیلی. با وجود اینکه دانشگاه‌های روسیه دارای رشته‌های تحصیلی متنوعی هستند، اما برخی از این رشته‌های به‌خصوص معتبر و محبوب‌تر هستند.این رشته‌ها عبارتند از:
- رشته‌ی پزشکی: رشته‌ی پزشکی یکی از محبوب‌ترین رشته‌های تحصیلیبه‌خصوص برای ایرانیان در دانشگاه‌های روسیه است. دانشگاه‌هایی مانند لومونوسوف مسکو، سنت پترزبورگ، پیراگوا، پاولوف و دانشگاه فدرال کازان از معتبرترین دانشگاه‌هایی هستند که این رشته را ارائه می‌دهند. برنامه‌های آموزشی پزشکی در این دانشگاه‌ها با استفاده از فناوری‌های پیشرفته و تجهیزات پزشکی نوین، دانشجویان را برای انجام عمل‌های پزشکی پیشرفته آماده می‌کنند.
- رشته‌ی مهندسی: دانشگاه‌های روسیه به عنوان مراکز توسعه فناوری و مهندسی نیز شناخته می‌شوند. رشته‌هایی همچون مهندسی برق، مهندسی مکانیک، و مهندسی کامپیوتر در این دانشگاه‌ها بسیار محبوب هستند. دانشجویان در این رشته‌ها با استفاده از آخرین تکنولوژی‌ها و روش‌های تحقیق و توسعه، مهارت‌های لازم برای موفقیت در صنعت و تحقیقات را کسب می‌کنند.
- رشته‌ی ریاضیات و علوم کامپیوتر: ریاضیات و علوم کامپیوتر از رشته‌های دیگری است که در دانشگاه‌های روسیه بسیار پرطرفدار هستند. دانشگاه‌هایی مانند دانشگاه لومونسف مسکو، دانشگاه سنت پترزبورگ و دانشگاه فنی مسکو از معتبرترین مؤسساتی هستند که این رشته‌ها را ارائه می‌دهند.
- رشته‌ی علوم طبیعی: دانشگاه‌های روسیه در زمینه‌های مختلف علوم طبیعی نیز بسیار فعال هستند. رشته‌هایی مانند فیزیک، شیمی، و زیست‌شناسی در این دانشگاه‌ها با استفاده از امکانات پژوهشی عالی و همچنین همکاری با مراکز تحقیقاتی برجسته، ارائه می‌شوند.
مزایای تحصیل در روسیه برای دانشجویان ایرانی
- هزینه تحصیل: مخارج تحصیل در روسیه معمولاً نسبت به کشورهای غربی کمتر است. این امر برای افرادی که منابع مالی محدودی دارند یا به دنبال گزینه‌های ارزان‌تر هستند می‌تواند بسیار جذاب باشد.
- محیط آموزشی: روسیه یکی از کشورهایی است که دارای تاریخچه‌ی بزرگ در علم و فناوری است. دانشگاه‌های معتبری در این کشور وجود دارند که از دانشجویان در زمینه‌های مختلف استقبال می‌کنند.
- فرصت‌های شغلی: فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های روسیه معمولاً با شرایط مشابه خود به دنبال فرصت‌های شغلی در این کشور هستند. علاوه بر این، زبان روسی به عنوان یک زبان جهانی و مهم در کشورهایی از جمله روسیه و کشورهای حوزه بالتیک می‌تواند یک فرصت برای دانشجویان ایرانی باشد تا فرآیند یادگیری این زبان را درک کنند و برای خود فرصت‌های شغلی بیشتری ایجاد کنند.
- تنوع فرهنگی: تحصیل در کشوری متنوع مانند روسیه می‌تواند به دانشجویان ایرانی کمک کند تا با فرهنگ‌ها و زندگی مردم مختلف آشنا شوند. این تجربه می‌تواند باعث گسترش دیدگاه‌های فرهنگی و اجتماعی آنها شود و ارتباطات بین المللی را تقویت کند.
- شرایط زندگی: شهرهای بزرگ مانند مسکو و سنت پترزبورگ دارای زیرساخت‌های خوبی برای زندگی و تحصیل هستند. این شهرها دارای امکانات عمومی، امکانات حمل و نقل عمومی، و فرهنگ زندگی پویا هستند که برای دانشجویان جذاب است.
بورسیه تحصیلی
سالانه کشور روسیه، به دانشجویان سراسر جهان بورسیه تحصیلی با بودجه دولتی اختصاص می‌دهد که این امر فرصت بسیار خوبی برای دانشجویان خارجی است که بتوانند به صورت در دانشگاه‌های مطرح دنیا تحصیل کنند. هر ساله سفارت روسیه در کشورهای مختلف این فرصت را ارائه می‌دهد و سالیانه نزدیک به ۱۵۰۰۰ نفر از سراسر دنیا برای این امر توسط دولت روسیه جذب می‌شوند. این بورسیه در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکتری، علوم نظامی و پزشکی به دانشجویان ارائه می‌شود. البته حتی اگر دانشجویان به زبان روسی مسلط نباشند می‌توانند تا با شرکت در دوره یک ساله در روسیه نسبت به تقویت زبان خود اقدام کنند.
موارد تحت پوشش بورسیه تحصیلی
- تقبل تمام و کمال شهریه‌های دانشگاه
- تقبل هزینه خوابگاه
- کمک هزینه تحصیلی به مبلغ ۲۰۰۰ روبل
با این وجود، تحصیل در روسیه همانند دیگر کشورها، همراه با چالش‌ها و موارد قابل توجهی نظیر مشکلات زبانی و فرهنگی، مسائل مالی و مشکلات مهاجرتی است. از این رو، دقت و برنامه‌ریزی دقیق قبل از تصمیم‌گیری برای تحصیل در این کشور ضروری است.
